Loonstop voor werknemer wegens weigeren dragen mondkapje

Na de introductie van de mondkapjesplicht in openbare ruimten door de overheid per 1 december 2020, hebben veel werkgevers hun werknemers verplicht om tijdens het werk een mondkapje te dragen. Ook voor dat dit van overheidswege verplicht werd, waren er al werkgevers die hun werknemers verplichtten om een mondkapje te dragen, bijvoorbeeld op plekken waar de 1,5 meter afstand niet altijd goed in acht kon worden genomen. De juridische grondslag hiervoor is het instructierecht van de werkgever. Maar de vraag die nog onbeantwoord bleef, was in hoeverre een werkgever ook disciplinaire maatregelen kon opleggen aan een werknemer (bijvoorbeeld geen recht op loon of zelfs ontslag) als deze het dragen van een mondkapje weigerde. Op 13 januari 2021 heeft de Rechtbank Midden-Nederland zich over deze vraag gebogen en uitspraak gedaan.

Deze zaak ging over een werknemer die als bezorger bij een banketbakker werkte. Zijn werkzaamheden bestonden uit het rondbrengen van goederen tussen verschillende vestigingen van de werkgever en het ophalen en afleveren van goederen bij leveranciers.

In oktober 2020 stelde de werkgever een mondkapjesplicht in voor al haar werknemers tijdens het werk. De werkgever baseerde deze mondkapjesplicht op haar instructierecht (7:660 BW). De werknemer weigerde hier gehoor aan te geven, waarna de werkgever de loondoorbetaling opschortte. De werknemer werd de toegang tot werk ontzegd, totdat hij bereid was om de instructie van de werkgever op te volgen. De werknemer stapte vervolgens naar de rechter, omdat hij het hiermee oneens was. De werknemer vond dat het mondkapje hem teveel zou hinderen tijdens zijn werkzaamheden, terwijl hij, zo stelde hij, in het kader van zijn functie nauwelijks op plekken kwam waar hij geen 1,5 meter afstand kon houden van zijn collega’s of leveranciers. Overigens had de werkgever hem toegezegd dat hij zijn mondkapje niet hoefde te dragen als hij alleen in zijn transportbus reed.

De rechter overwoog dat de werkgever de mondkapjesplicht inderdaad mocht opleggen aan haar werknemers. De werkgever moet namelijk zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Ook heeft de werkgever een bedrijfsbelang. Immers, als werknemers ziek zijn of in quarantaine moeten, dan moet het loon worden doorbetaald. Ondanks dat over de effectiviteit van het mondkapje wordt getwist, is het een maatschappelijk aanvaard middel en kan dit middel bijdragen aan de twee genoemde doelen (veilige en gezonde werkomgeving & bedrijfsbelang). De werkgever hoeft volgens de werkgever geen onderscheid te maken tussen de verschillende functies, omdat het voor de effectiviteit van het mondkapje van belang is dat iedereen binnen het pand deze draagt. Volgens de rechter speelt hier mee dat de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van deze werknemer zeer beperkt is, aangezien hij zijn mondkapje niet hoeft te dragen als hij in zijn transport