Heeft de OR adviesrecht bij het opheffen van één managementfunctie?

De ondernemingsraad (OR) heeft een adviesrecht bij elke “belangrijke wijziging in de organisatie”. De wet regelt niet wat wordt verstaan onder  “belangrijk”. De Ondernemingskamer heeft onlangs uitspraak gedaan in een zaak waarin de werkgever slechts één managementfunctie had laten vervallen in haar organisatie. Volgens de werkgever was deze wijziging niet belangrijk en daarom had zij geen advies aan de OR gevraagd. De  OR dacht hier anders over, hij vond dat ten onrechte geen advies was gevraagd. Wie krijgt gelijk?

Wat zegt de wet?

Op grond van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) moet de werkgever advies vragen over elk voorgenomen besluit tot een belangrijke wijziging van de organisatie. De werkgever moet dan:

• Een adviesaanvraag indienen bij de OR. Dit moet gebeuren op een moment dat de OR nog wezenlijke invloed kan uitoefenen op het definitieve besluit;
• In de adviesaanvraag uitleggen wat de redenen zijn voor het besluit, wat de gevolgen zijn voor de organisatie en welke maatregelen de werkgever neemt, zoals een sociaal plan;
• Minimaal één keer overleg voeren met de OR;
• Het advies afwachten vóórdat er uitvoeringshandelingen worden verricht (zoals het indienen van een ontslagaanvraag of het aanbieden van een beëindigingsovereenkomst);
• Bij een positief advies mag de werkgever het besluit nemen en beginnen met de uitvoering. Bij een negatief advies moet de werkgever één maand wachten voordat wordt begonnen met de uitvoering. Binnen deze maand kan de OR naar de Ondernemingskamer stappen om het besluittegen te houden. Indien de OR een procedure start, moet de werkgever haar besluitopschorten zo lang de procedure duurt.

Voor werkgevers is het daarom van belang om vast te stellen of de OR een wettelijk adviesrecht heeft of niet. Volgens de rechtspraak is het verval van meerdere arbeidsplaatsen al snel adviesplichtig, maar een duidelijke grens is niet te trekken. Bij het verval van slechts één functie wordt er vaak voor gekozen om geen advies te vragen, ervan uitgaande dat zo’n besluit als niet ‘belangrijk’ kan worden gezien.

De casus

In deze zaak bij de Ondernemingskamer van 29 maart 2023 ging het om een internationaal IT bedrijf met circa 187 werknemers in Nederland. De werkgever heeft het plan om de positie van Senior Solution Sales Manager te laten vervallen, deze rol wordt door één persoon bekleed. Deze persoon geeft leiding aan 10 sales managers, die op hun beurt leiding geven aan in totaal 60 werknemers. De werkgever informeert de voorzitter van de OR over het plan. De werkgever dient alvast een ontslagaanvraag in bij het UWV. Ondertussen discussiëren de werkgever en de OR of er sprake is van een adviesplichtig besluit. De werkgever vindt het besluit niet ‘belangrijk’ in de zin van de wet omdat er slechts één functie wordt geraakt. De OR is het hier niet mee eens. Uiteindelijk besluit de werkgever geen adviesaanvraag in te dienen en de plannen door te zetten. De werknemer accepteert vervolgens een beëindigingsovereenkomst (vaststellingsovereenkomst) waarmee hij met wederzijds goedvinden uit dienst zal gaan.

De OR gaat in beroep tegen het besluit, bij de Ondernemingskamer. De Ondernemingskamer stelt de OR in het gelijk. Volgens de Ondernemingskamer was het besluit wel degelijk adviesplichtig. Daarvoor is het volgende van belang:

• De werknemer die voor ontslag is voorgedragen stond aan het hoofd van een grote afdeling waar een derde (70) van het totaal aantal werknemers werkt;
• Er wordt een managementlaag geschrapt;
• Vanwege het vervallen van de functie worden de taken van de werknemer overgedragen aan anderen. Hun functies worden daardoor zwaarder. De vraag is of er genoeg tijd overblijft voor leidinggeven, opleiden en klantgesprekken op de salesafdeling.

Volgens de Ondernemingskamer was er daarom sprake van een belangrijke wijziging van de opzet en de taken en verantwoordelijkheden binnen de salesafdeling. Ondanks dat er slechts één functie komt te vervallen, is het besluit toch adviesplichtig.

De Ondernemingskamer oordeelt dat de werkgever alsnog de OR om advies moet vragen over het opheffen van de functie van Senior Solution Sales Manager. De uitkomst van dat adviestraject kan ertoe leiden dat de werkgever de wijzingen die zij inmiddels heeft doorgevoerd moet terugdraaien. Let op! Dit heeft mogelijk ook gevolgen voor de beëindigingsovereenkomst die inmiddels is getekend met de werknemer.

Conclusie

Dat er geen advies is gevraagd komt de werkgever hier duur te staan: zij is weer terug bij af en moet alsnog het adviestraject doorlopen. In deze zaak kijkt de Ondernemingskamer vooral naar de gevolgen die het besluit heeft voor de (rest van de) organisatie en de verdeling van het werk door het laten vervallen van één functie. Werkgevers doen er dus goed aan om zorgvuldig te beoordelen welke consequenties hun voorgenomen besluit heeft, ook als er maar één functie komt te vervallen.

Mocht u vragen hebben over deze uitspraak of over uw eigen organisatie, aarzel dan niet contact met ons op te nemen.